Inge Visser
Hotel Kraft durch Freude

Het grootste hotel van de wereld, daar wilde mijn partner heel graag heen! Dat soort wensen zijn doorgaans aan mij wel besteed, ik ben een kei in het vinden van fantastische oorden en wij belanden altijd op een plek waar mijn partner niet van had durven dromen. Zo ook deze keer, maar niet zoals je (en mijn partner overigens ook niet) zou verwachten. Ik vond het grootste hotel van de wereld, met maar liefst 10.000 kamers, op een geheel onverwachte locatie: Noord-Duitsland. Dat alleen al was een verrassing waarvan ik nog niet wist hoe ik het moest overbrengen.

En er was nog een kleine bijkomstigheid, er kon namelijk niet worden overnacht. Maar ik wilde naar Noord-Duitsland, ik was beïnvloed door de geschiedenis en de bouw van het grootste hotel van de wereld, dus aan mij de schone taak om mijn partner te overtuigen van het nut van de lange autoreis, voor een hotel waar wij niet konden slapen. We hebben het hier over het badhotel van Prora, gebouwd door Kraft durch Freude. We hebben het hier over het hotel waartoe Adolf Hitler in 1935 opdracht gaf voor de bouw ervan.

‘Zit je lekker? Glaasje port?’ Ik sloofde mij uit om een juist sfeertje te creëren voor mijn nieuws, ik bedoel, hoe vertel je iemand die minstens een bestemming als Dubai verwacht, dat je naar de Oosterburen gaat? Mijn partner kreeg direct argwaan door mijn acties dus ik gooide het hoge woord er maar meteen uit, en na een half uurtje van praten en kijken op het internet, was ook mijn partner om. We gingen naar Prora, Noord-Duitsland!

We hadden een hotel geboekt dichtbij Prora, in Binz. Naarmate we Binz naderde rees bij mij maar één vraag: waarom rijdt de halve Duitse bevolking bij de eerste zonnestraal, en elke volgende trouwens ook, in vredesnaam helemaal naar Scheveningen?! Scheveningen is absoluut geen partij voor Binz. Binz is werelds, uitnodigend, vriendelijk en direct aan zee! Mijn partner vergeleek dit kustplaatsje met New Orleans, een betere vergelijking bestaat volgens mij niet.

Dit gebied in Noord-Duitsland heeft een wonderlijke kustlijn. Een boulevard met overwegend houten huizen grenst aan een strook van gras en bomen, veel bomen. En direct achter de bomen, niets minder dan strand en zee. De hoteleigenaar vertelde ons dat wanneer wij de kustlijn te voet naar het noorden zouden volgen, wij na enkele kilometers bij Prora uit zouden komen. Wij besloten toch maar een dagje te wachten en met de auto naar Prora te rijden. Achteraf gezien maar goed ook, want die ‘enkele’ kilometers van de hoteleigenaar bleken er toch nog 7,5 te zijn, iets te veel zandhappen voor ons, stadse mensen.

De volgende dag reisden wij af, in een stemming van opwinding, nieuwsgierigheid en achteraf gezien ook onwetendheid. Eenmaal op onze bestemming aangekomen moest ik even wennen aan de nieuwe sfeer, zelden heb ik daar ‘last’ van maar deze keer was het onwaarschijnlijk raak. We liepen in stilte de parkeerplaats over, diep onder de indruk van de omgeving. Voor onze rees, tussen heel veel groen, een eindeloos lijkende massa van stukwerk en ramen. Een massa met een omtrek van 4,5 kilometer, waar 20.000 mensen vakantie hadden kunnen vieren. Met dat in mijn achterhoofd ontstond door de absolute stilte die hier heerste een vorm van ongeloof.

Ik begreep waarom de keuze voor locatie op deze kustlijn was gevallen. Maar stel je voor dat het gelukt was dit hotel te openen, stel je voor dat de cruiseschepen aan konden meren, zo, direct vanuit zee. Stel je voor dat hier 20.000 mensen, in vakantiestemming, rondom het gebouw zouden verkeren. Het was een moeilijk voor te stellen plaatje in de absolute rust van nu. Helemaal als je bedenkt dat Adolf Hitler voornemens was deze bouw nog vier maal te herhalen, om tot een capaciteit te komen van 100.000 vakantiegangers!

Als je dit complex op het internet ziet, denk je dat je een beeld kunt vormen van de werkelijkheid, maar niets is minder waar. Dat bedoelde ik eerder met de onwetendheid die achteraf tot mij doordrong. Wat wij in Prora hebben ervaren, bedenk je zelf niet!

Eenmaal bekomen van de indrukken zijn wij begonnen aan een wandeling om het gebouw heen. Het is in staat van verval, op veel plaatsen door ouderdom en het uitblijven van onderhoud. We zien afgebrokkelde gootlijnen, weggerot beton en kapotte ruiten, heel veel kapotte ruiten. Voor zover wij naar binnen konden kijken zag je overal waar je keek dat weer en wind hun werk hadden gedaan. Gebladderd stucwerk aan de plafonds waren hier de stille getuigen van.

Op andere plaatsen zien we het verval geholpen door de respectloze medemens. Graffiti op de buitenmuren, ergens in het gras ligt een wastafeltje, op een kopgevel hangt op de vijfde verdieping een tafel half uit het raam en door de ramen heen kun je de graffiti zien op de binnenmuren van de lange corridors.

Op een enkele plek is het gebouw toegankelijk. De enorme trappenhuizen spreken tot de verbeelding, verrassend mooie raampartijen verlichten de vele betonnen treden. De oude detaillering blijkt nog uit veel dingen zoals de ramen, raamboompjes en tegelvloeren. De eindeloze gangen aan landzijde ontsloten de hotelkamers, die allemaal uitzicht op zee hadden.
Er zijn twee heuse reconstructies van de hotelkamers zoals zij bedoeld waren. Een 2-persoons kamer van 5 bij 2,5 meter, voorzien van 2 eenpersoons-bedden, een bank, eettafel en wastafel. En ook een familiekamer, voorzien van 2 eenpersoons-bedden (wel bij elkaar geschoven) een ledikantje, stapelbed, wastafel en een eettafeltje. Douches en toiletten werden gedeeld en bevonden zich in de zijvleugels aan landzijde van het gebouw.

Aan het einde van de enorme massa staat een ruïne, bijna symbool voor de abrupt gestopte bouw, veroorzaakt door het uitbreken van de oorlog. De betonnen draagconstructie, uniek voor die tijd, is nog duidelijk zichtbaar. En wonderlijk genoeg is aan die zijde bij het voorlaatste blok een renovatie aan de gang. Het deel staat hoopvol in de steigers, kozijnen zijn vervangen, de gevels zijn opgeknapt en toen wij daar op een zaterdag rondliepen, werd er gewerkt. Hier komt een jeugdherberg, een mooie bestemming, onze toekomst op vakantie in een gebouw uit het verleden.

Het badhotel in Prora behoort tegenwoordig tot de Grote nutteloze werken. Ik begrijp dit uit financieel oogpunt, maar de historie leeft hier luid en duidelijk, in grote stilte. En dat kan en wil ik niet als nutteloos zien.

Terug naar overzicht